بدبینی و بدگمانی

بدبینی صفت مذمومی است که مبتلایان به آن همواره در رنج و عذاب بوده و در اضطراب و سختی به سر می‌برند.

افراد بدبین از آسایش تن و آرامش روح بی‌بهره هستند. به هر چیزی که می‌نگرند و در هر موردی که اندیشه می‌نمایند جز عیب و نقص چیزی به ذهن‌شان خطور نمی‌کند. آن‌ها طوری رفتار می‌کنند که گویی در هیچ فردی از صفات نیک و خلق پسندیده اثری وجود ندارد.

بدبین‌ها به دلیل گرفتاری در دام خیال و توهم برای خود مشقت آفرین بوده و زندگی‌شان را با درد و رنج و اضطراب سپری می‌کنند.

بدبین‌ها در معاشرت با اطرافیان همیشه دچار مشکل هستند. آن‌ها معمولاً به همدلی، همکاری و هم‌نوایی چندان رغبت نشان نمی‌دهند.

انسان بدبین به دنبال عیب‌جویی است. کارهای مثبت و اقدامات سازنده دیگران را نمی‌تواند بپذیرد، دروغ، غیبت، تهمت و بدگویی می‌کند و به‌مرور به فردی خودخواه، گوشه‌گیر و خودمحور تبدیل می‌گردد.

حسادت، عداوت و خیال‌پردازی از علل و عوامل بدبینی است. زمانی‌که انسان به فردی حسادت بورزد و عملاً قدرت مقابله با آن را در خود احساس نکند به بدبینی مبتلا می‌شود.

تکبر و خودخواهی نیز می‌تواند زمینه بدبینی و بدگمانی را فراهم کند. بدبین‌ها مدام براساس گمانه‌زنی‌های غیرواقع به‌دنبال ضعف دیگران می‌گردند تا با بزرگ‌نمایی آن‌ها، ارزش خود را به رخ اطرافیان بکشند.

موضع‌گیری‌های فرهنگی و توقعات بی‌جا نیز می‌توانند در بروز بدبینی و بدگمانی مؤثر باشند. مولا علی‌بن‌ابیطالب(ع) می‌فرماید: “بدگمانی امور را تباه ساخته (آدمی را) به بدی‌ها بر می‌انگیزد.